Jude Finies, directeur Terramar Museum, Bonaire: Toen we de beursaanvraag indienden bij ICOM Nederland, bevonden culturele instellingen in het Caribisch gebied zich in een fase van heroverweging van hun bestaan. Deze heroverweging was noodzakelijk om hun erfgoed te beschermen tegen de uitdagingen van een post-pandemische economische en klimaatcrisis. Kort na het indienen van de aanvraag ontvingen we een uitnodiging om deel te nemen aan een Catshuissessie, georganiseerd door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Op dat moment was het Terramar Museum al twee jaar bezig met een herinrichting, een proces dat in gang was gezet door de pandemie. We wisten toen nog niet dat dit ons de kans zou geven om het museale concept en het begrip ervan in de Cariben grondig te onderzoeken. Uit ons onderzoek bleek dat lokale mensen zich niet identificeerden met ons werk en onze tentoonstellingen omdat deze te academisch werden benaderd. Bovendien wisten veel mensen niet dat het Terramar Museum toegankelijk was voor de lokale bevolking. Dit was een schok voor ons en markeerde een keerpunt, waardoor we kritisch naar onszelf gingen kijken en maatregelen namen om dit te veranderen.
Mijn deelname aan Momentum was een 'eyeopener' in hoe de rol van musea varieert op verschillende continenten.
Naast het overleven van de COVID 19-pandemie beseften we dat we ons moesten herpositioneren in een nieuw museumtijdperk. In deze context bood Momentum in Medellín de ideale gelegenheid om dit met de museale gemeenschap te bespreken en van succesvolle concepten te leren. De deelname aan de Catshuissessie en Momentum heeft ons geholpen een beter inzicht te krijgen in de behoeften en verwachtingen van de lokale gemeenschap en heeft ons voorzien van waardevolle inzichten en strategieën om ons museum relevant en toegankelijk te maken voor iedereen. We zijn vastberaden om deze nieuwe kennis te gebruiken om een duurzame en inclusieve toekomst voor het Terramar Museum te creëren.
Mijn deelname aan Momentum was een 'eyeopener' in hoe de rol van musea varieert op verschillende continenten. Tot voor kort werd een museum op Bonaire door de overheid gezien als een luxe instelling, met slechts 6.669 USD aan budget onder de noemer 'oudheidskunde', welk bedrag naar een overheidsdepartement (SKAL) wordt ondergebracht.
Dit staat in schril contrast met Colombia, waar musea zoals het Museo de Antioquia en het Museo Casa de la Memoria in Medellín worden beschouwd als sociale voorzieningen. Deze instellingen hebben onder andere de taak om straatkinderen na school op te vangen en bieden de bewoners de mogelijkheid om actief bij te dragen aan het curatorschap van tentoonstellingen, waardoor zij hun dierbare slachtoffers een plekje kunnen geven.
Daartegenover staat het Museum of the Future in Dubai, dat door grote bedragen wordt gesponsord om een futuristisch perspectief van de inwoners van Dubai te communiceren. Voordat ik naar Momentum ging, had ik enkel het westerse perspectief op wat een museum is. Deze conferentie heeft me echter geleerd dat musea 'letterlijk' geen grenzen kennen. Het heeft mij een rijker inzicht gegeven en heeft voor ons een nieuwe wereld geopend.
Deze ervaring heeft ons doen beseffen dat musea meer kunnen zijn dan alleen bewaarplaatsen van het verleden; ze kunnen ook katalysatoren zijn voor sociale verandering en toekomstgerichte innovaties.
De inzichten die ik heb opgedaan tijdens Momentum hebben ons een bredere visie gegeven op de mogelijkheden en verantwoordelijkheden van musea. Het heeft ons geïnspireerd om te streven naar een instelling die niet alleen cultureel en historisch erfgoed bewaart, maar ook een actieve rol speelt in de sociale en educatieve ontwikkeling van onze gemeenschap. Deze ervaring heeft ons doen beseffen dat musea meer kunnen zijn dan alleen bewaarplaatsen van het verleden; ze kunnen ook katalysatoren zijn voor sociale verandering en toekomstgerichte innovaties.
Persoonlijk deelnemen aan deze ervaringen is van groot belang als je een breder perspectief wilt krijgen op hoe je je museum inclusiever en diverser kunt maken. Het is anders dan een boek lezen of via internet scrollen of een documentaire te bekijken. Je komt in aanraking met mensen van dat continent die je persoonlijk vertellen over hun motivatie en waarom ze hun museum op een bepaalde manier inrichten en aangepaste gemeenschapsprogramma’s ontwikkelen.
Als je nieuwsgierig bent, kan een dergelijke uitwisseling je in korte tijd een beknopte basis bieden voor alternatieve conceptualisaties. Bovendien maak je snel kennis met waardevolle professionele contacten, die wellicht tot mooie vriendschappen kunnen uitgroeien. Het bezoek aan Momentum heeft ons bevestigd dat we op de juiste weg zijn met de herinrichting en heeft ons de noodzakelijke tools gegeven om nieuwe narratieven in ons museum vorm te geven.