Ter voorbereiding van een tentoonstelling over de oorlogsjaren van tekenaar Jo Spier (Zutphen 1900 – Santa Fe 1978) brachten Christiaan te Strake (conservator Musea Zutphen) en Niels Beugeling (tentoonstellingsmaker en gastconservator) een bezoek aan de zoon van de tekenaar Tom Spier (91) en zijn vrouw Ria in Santa Fe, de stad waar Jo Spier in 1978 tijdens een bezoek aan zijn zoon overleed. Bij ICOM Nederland vroegen zij een reisbeurs aan om dit internationale onderzoek mede mogelijk te maken.
Jo Spier
Tom Spier is de enige nog levende zoon van tekenaar Jo Spier. In de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw was het werk van Jo Spier alom bekend, zijn tekeningen voor de Telegraaf en het Nieuws van de Dag maakten hem tot een van de bekendste personen in Nederland. We spraken met Tom Spier in het kader van de voorbereidingen voor een tentoonstelling in de Musea Zutphen in 2025. Tachtig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog willen we ruim aandacht besteden aan de oorlogsjaren van Jo Spier, met name de periode 1943 – 1945, toen het gezin Spier in concentratiekamp Theresienstadt gevangen zat.
Georgia O'Keeffe Museum
Tijdens ons verblijf in Santa Fe, een stad met 75.000 inwoners, maar met een bijzonder hoog gehalte aan goede musea, bezoeken we tevens enkele collega's in verschillende musea. Ons eerste bezoek is aan het magistrale Georgia O'Keeffe museum, geheel gewijd aan de schilder die het grootste deel van haar leven in New Mexico doorbracht en daar haar inspiratie vond. We worden rondgeleid door Collections and Interpretation Division Coordinator Ariel Russel en haar collega's Judy, Yari en Ariel.
Het museum is de verzamelplaats van het Georgia O'Keeffe archief; niet alleen een groot deel van haar schilderijen, foto's en tekeningen, maar ook haar iconische kledingcollectie en haar schilderbenodigdheden worden er bewaard. Ondanks het prachtige gebouw waarin het museum gehuisvest is staan de komende jaren in het teken van nieuwbouw waardoor het museum, de educatieve afdelingen en de depots beter op elkaar kunnen worden afgestemd.
New Mexico Museum of Art
De volgende dag zijn we te gast in het New Mexico Museum of Art. Petra Brown, de Collections Manager, en haar net twee dagen eerder begonnen collega Tyler, leiden ons rond door de onderaardse depots. Ook hier weer enkele prachtige werken van Georgia O'Keeffe op de rekken. Met groot enthousiasme trekt Petra ook enkele van haar eigen favorieten uit de kasten en lades. Een van de hoogtepunten is het werk van schilder Gustave Baumann, in 1881 geboren in Magdeburg, maar uitgeweken naar New Mexico. Het museum beheert zijn totale archief. Een ander bijzonder item is een hedendaagse waterpijp van kunstenaar Luna, gemaakt van een echte waterleidingpijp, inclusief draaiwiel-afsluiting.
De voornaamste werkzaamheden van Petra Brown zijn het digitaliseren van de collectie en het in kaart brengen van de te restaureren objecten. Het museum beheert een grote hoeveelheid kunstwerken, variërend van indiaanse 'pottery' tot grote schilderijen van kunstenaars als Elaine de Kooning, Marsden Hartley en Stuart Davies.
Als Petra Brown ons haar werkplek toont begrijpen we eens te meer waarom ze negentig procent van haar tijd in de depots doorbrengt; haar bureau doet tevens dienst als opslag en fungeert daarnaast als serverruimte.
Het waren bijzondere ontmoetingen tijdens onze reis naar Santa Fe, waarin we in zeer korte tijd veel collega’s uit het veld konden spreken en ideeën en ervaringen konden uitwisselen. Naast een indrukwekkend en vruchtbaar bezoek aan Tom Spier, waren we ook onder de indruk van de bijzondere en vooral hartelijke ontmoetingen in de verschillende musea in Santa Fe die ons bij zullen blijven. De museummedewerkers maakten veel tijd beschikbaar om ons te ontvangen en rond te leiden, en droegen zo in belangrijke mate bij aan dit waardevolle bezoek.
Tekst: Christiaan te Strake en Niels Beugeling, 2023
Over ICOM beurzen
ICOM Nederland stelt elk jaar een jaarlijks vastgesteld bedrag beschikbaar voor het bevorderen van internationaal contact en het grenzeloos delen van museale expertise. Dus ben jij lid van ICOM en ben je van plan om een actieve rol te vervullen tijdens een ICOM-conferentie, neem je deel aan een Standing Committee of Working Group ingesteld door de Executive Council, doe je internationaal onderzoek op een museaal kennisgebied of ga je iets organiseren waarbij internationale kennisuitwisseling centraal staat? Dien dan een aanvraag in voor een reisbeurs, onderzoeksbeurs of activiteitenbeurs.