Nederlandse registrars bundelen hun krachten om de coronacrisis het hoofd te bieden. Want niet alleen buitenlandse vakanties moeten door de huidige reisbeperkingen worden uitgesteld, ook het begeleiden van kunstwerken voor internationale bruiklenen is lang nagenoeg onmogelijk geweest. De oplossing: virtueel koerieren. Misschien niet zaligmakend of de nieuwe standaard, maar in veel gevallen nu wel een werkbaar scenario. En misschien zit er toch wel iets in voor de toekomst. Een gesprek met Faye Cliné, registrar bij het Mauritshuis.
Virtueel is duurzaam
Toen veel tentoonstellingen werden afgelast of voor onbepaalde tijd uitgesteld, gingen hier en daar toch nog kunstwerken op reis. Op afstand werd vaak digitaal meegekeken, via live-verbinding op telefoon of tablet. Zo konden de bruikleennemers in real time tonen dat zij zorgvuldig met het geleende werk omgaan. En dat is eigenlijk helemaal zo gek nog niet, want minder vliegen draagt bij aan de duurzaamheidsdoelen die ook musea zichzelf hebben opgelegd.
Niet te dichtbij!
Toch kan het fysiek koerieren niet helemaal vervangen worden, zegt ook Faye Cliné. De conditie van een werk is niet goed te beoordelen op een schermpje. Daar kan een restaurator ter plekke iets in betekenen, maar dat gaat dan allemaal in goed vertrouwen. Ook leveren al die telefoons en andere apparaten zo dichtbij een kunstwerk een risico op. Bovendien heb je met virtueel koerieren nu alleen zicht op de conditiecheck en installatie. Tijdens het transport wordt er enkel op de expertise van de transportagenten vertrouwd.
Flink pionieren
Die transportagenten zien een markt en werken inmiddels aan speciale software voor virtueel koerieren. Iets waar de museumprofessionals nog niet zo happig op zijn. Immers, als zij ten alle tijden de locatie van hun Rembrandt kunnen uitpijlen, dan kunnen kwaadwillenden dat ook.
Het is voorlopig dus flink pionieren. Daarom verenigden de Nederlandse registrars al tijdens de eerste lockdown hun krachten en begonnen zij met het organiseren van massale Teams-bijeenkomsten. Zeker voor de kleinere musea is dit netwerk een vangnet, want zij kunnen nu makkelijker te rade gaan bij de grotere collega’s en hun uitgebreide internationale netwerk.
Uit dat wereldwijde netwerk komt de interessante mededeling dat Tate Britain virtueel koerieren wel degelijk tot de standaard gaat verheffen. Alleen als het echt niet anders kan, sturen ze voortaan een collega op pad.
De Nederlandse registrars zijn georganiseerd in de Nederlandse Registrars Groep (NRG). Hun online bijeenkomsten gaan vooralsnog gewoon door, hetzij in minder hoge frequentie.